(੧੯੩)
ਨੌ-ਜੁਆਨਾਂ ਉਤੇ ਗੱਡੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।
ਧਰਮਰਾਜ ਦੇ ਦੂਤਾਂ ਵਾਂਗ ਪਲੇਟ ਫਾਰਮ ਦੇ ਫੱਟਿਆਂ ਦਾ ਹੱਥਾ ਫੜਕੇ ਕੱਥੂ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਖਲੋਤਾ ਸੀ। ਉਹਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਤੇ ਸਰੀਰ ਭਾਰੀ ਡੀਲ ਡੌਲ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਕੱਥੂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਾਬੀ ਤੋਂ ਕ੍ਰੋਧੀ ਅੱਖਾਂ ਚਮਕ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਨਾ ਕਦੀ ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਧੜਕਿਆ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਕਦੀ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਅੱਥਰੂ ਡਿਗਾ ਸੀ। ਉਹਦਾ ਦਿਲ ਪੱਥਰ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਉੱਕਾ ਹੀ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਦਇਆ ਵੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ, ਚਵੀ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੱਥੂ ਨੂੰ ਇਤਲਾਹ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ। ਉਹ ਮਿਟੀ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਭਰ ਭਰ ਕੇ ਰੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਧੋਖਾ ਨਾ ਦੇ ਜਾਣ। ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਰਜਕੇ-ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਪਾ ਸਵਾ ਪਾ ਪੀਆ ਕਰਦਾ। ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਅੱਧੀ ਬੋਤਲ ਤੋਂ ਟੱਪ ਤੁਰਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਸੀ। ਉਹ ਪੂਰੀ ਬੋਤਲ ਹੀ ਚਾੜ੍ਹ ਆਇਆ। ਉਹ ਨਸ਼ੇ ਨਾਲ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਵਿਚ ਇਕ ਘੋੜੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਭਾਰੀ ਤੋਂ ਭਰੀ ਲੋਥ ਨੂੰ ਉਹ ਚੁਕਣ ਜਾਂ ਉਲਟਾਉਣ ਪਲਟਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਸੀ।
"ਕੱਥੂ ਚਲ" ਸੁਪ੍ਰੰਟੈਂਡੰਟ ਨੇ ਕੱਥੂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਂਹ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ।
