ਪੰਨਾ:ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ.pdf/164

ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ

(੧੬੪)


੧. ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਰਾਜਗੁਰੂ ਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ।
੨. ਕਸ਼ੋਰੀ ਲਾਲ, ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਵਿਜੈ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਿਨਾਹ, ਸ਼ਿਵ ਵਰਮਾ, ਗਿਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ, ਜੈ ਦੇਵ ਤੇ ਕਮਲ ਨਾਥ ਤਿਵਾੜੀ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ।
੩. ਕੁੰਦਨ ਲਾਲ ਨੂੰ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਸਖਤ ਸਜ਼ਾ।
੪. ਪ੍ਰੇਮ ਦੱਤ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਸਖਤ ਸਜ਼ਾ। ਬਾਕੀ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਸ: ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਪਿਛੋਂ ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜੇਹਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਖਤੀਆਂ ਸਨ। ਜੇਹਲ ਸੁਧਾਰ ਵਾਸਤੇ ਹੋਰ ਕੈਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਰਦਾਰ ਮਹਾਂਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਭੁਖ ਹੜਤਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਭੁੱਖ-ਹੜ੍ਹਤਾਲ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਰੂਹ ਵੀ ਬਾਕੀ ਸ਼ਹੀਦ ਮਿਤ੍ਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨਾਲ ਜਾ ਮਿਲੀ।
ਸੁਪ੍ਰੰਟੈਂਡੈਂਟ, ਦੇ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਓਨਾਂ ਬਾਰਕਾਂ ਵਿਚ ਗਿਆ ਜਿਥੇ ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਸਾਥੀ ਬੰਦ ਸਨ।
ਵਕੀਲ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੋਲ ਸੱਦ ਕੇ ਬੜੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਆਖਿਆ, 'ਸਰਦਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਬਹੁਤ ਅਫਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸਜ਼ਾਏ ਮੌਤ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।'