ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ 'ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼'
ਚੁਫਾਲ: ਸਿੱਧਾ ਸਪਾਟ
ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲੋਰ ਵਿਚ ਅਮਲੀ ਥੁੱਡਾ ਖਾ ਕੇ ਚੁਫਾਲ ਢਹਿ ਪਿਆ।
(ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲੋਰ ਵਿਚ ਅਮਲੀ, ਠੇਡਾ ਖਾ ਕੇ, ਸਿੱਧਾ ਸਪਾਟ ਡਿਗ ਪਿਆ)
ਚੁਮਾਸਾ: ਮੀਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ
ਚੁਮਾਸਾ ਲਗਾ ਲੈਂਦੇ ਤਾਂ ਮਜੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਡਿਹਾੜੀਆਂ ਮਰ ਵੈਂਦੀਅਨ।
(ਬਰਸਾਤੀ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਲਗਣ ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ)
ਚੁਲ੍ਹ ਚੁਲ੍ਹਾ
ਗਰੀਬ ਦੀ ਚੁਲ੍ਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਤਾਂ ਵਾਕਾ ਮਸਤੀ ਆਣੀ।
(ਗਰੀਬ ਦੇ ਚੁਲੇ ਗਿਲੇ, ਤਾਂ ਫਾਕੇ ਹੋਣ ਖੁਲ੍ਹੇ)
ਚੁਲੀ: ਕੁਰਲੀ/ਚੁਲੁ
ਘਰ ਵਿਚ ਚੁਲੀ ਕਰਨ ਕੂੰ ਚੁਲੀ ਭਰ ਪਾਣੀ ਕੋਈ ਨਾ।
(ਘਰ ਵਿਚ ਕੁਰਲੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਚਲੁ ਭਰ ਪਾਣੀ ਵੀਂ ਨਹੀਂ ਹੈ)
ਚੜ੍ਹ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਤੜਫ਼ ਤੜਫ਼ ਕੇ
ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤਈ, ਰੱਬ ਡੇਥੈ, ਚੜ੍ਹ ਚੁੜ੍ਹ ਮਰਸੇਂ।
(ਤੂੰ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਰੱਬ ਵੇਖਦਾ ਪਿਐ, ਤੜਫ਼ ਤੜਫ਼ ਮਰੇਂਗਾ)
ਚੂਹੜਾ: ਮੁਰਦੇ ਢੋਣ ਵਾਲਾ
ਮੁਰਦਾਰ ਪਹਾਰੂ ਕੁੰ ਚੂਹੜੇ ਚਾ ਘਿਨ ਵੈਸਿਨ।
(ਮਰੇ ਪਸ਼ੂ ਨੂੰ ਮੁਰਦੇ ਢੋਣ ਵਾਲੇ ਚੁਕ ਲੈ ਜਾਣਗੇ)
ਚੂਕ ਚੂੰ ਚੂੰ ਕਰਨਾ
ਚਿੜੀ ਚੂਕੇ ਤੇ ਮੀਂਹ ਉਭਰੇ, ਜੁਲੋ ਟੁਰ ਪਵਾਹੇਂ।
(ਚਿੜੀ ਚੀਂ ਚੀਂ ਕਰੇ, ਦਿਨ ਨਿਕਲੇ ਤੇ ਚਲੋ ਤੁਰ ਪਈਏ)
ਚੂਚੀ: ਦੁੱਧੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰੇ
ਡੰਦ ਕਢ ਘਿਧੇ ਹਿਸ, ਚੂਚੀਆਂ ਟੁੱਕਦੈ, ਡੁੱਧ ਛੁੜੈਂਦੀ ਹਾਂ।
(ਦੰਦ ਕੱਢ ਲਏ ਹਨ, ਦੂਧੀ ਦੇ ਸਿਰੇ ਚੱਕ ਮਾਰਦੈ, ਦੁੱਧ ਛੁੜਾ ਦਿਨੀ ਹਾਂ)
ਚੂੰਡ/ਚੁੰਢ: ਖੁਰਚ ਖਾਣਾ
ਧਨ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਤੇ ਮਜੂਰਾਂ ਦੇ ਹੱਡ ਚੂੰਡ/ਚੁੰਢ ਖਾਣਾ ਕਾਈ ਰਾਜ ਹੇ।
(ਸਰਮਾਏ ਸਿਰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਖੁਰਚ ਖਾਣਾ ਕੋਈ ਰਾਜ ਹੈ)
ਚੂੰਢੀ: ਚੁਟਕੀ
ਹਾਰਿਆ ਹੁੱਟਿਆ ਸੋਚੇ-ਚੂੰਢੀ ਵਿਹੁ ਦੀ ਮੈਂਡਾ ਡੁੱਖ ਕਟੇਸੀ।
(ਹਾਰਿਆ ਹੁੱਟਿਆ ਸੋਚਦੈ-ਚੁਟਕੀ ਜ਼ਹਿਰ ਮੇਰਾ ਦੁਖ ਕਟੁ)
ਚੂਆ: ਭੁਰੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਦੀ ਪੰਜੀਰੀ
ਗਰੀਬ ਪਾੜ੍ਹੇ ਤੂੰ ਮਾ ਦਾ ਡਿੱਤਾ ਚੂਆ ਹੀ ਪੰਜੀਰੀ ਹੈ।
(ਗਰੀਬ ਪਾੜ੍ਹੇ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੀ ਦਿਤੀ ਭੁਰੀਆਂ ਰੋਟੀ ਵਾਲੀ ਭੋਰ ਹੀ ਪੰਜੀਰੀ ਹੈ)
(80)
