________________
ਆਗੇ ਨਾਗ ਚਲੇ ਪੀਛੇ ਗੋਹ ਚਲੇ (ਹਾਥੀ) ਪੰਜਾਬੀ : ਜਦ ਸਾਂ ਮੈਂ ਭੋਲੀ ਭਾਲੀ ਤਦ ਸਹਿੰਦੀ ਸਾਂ ਮਾਰ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪਾ ਲਏ ਲਾਲ ਕੱਪੜੇ ਹੁਣ ਨਾ ਸਹਿੰਦੀ ਗਾਲ (ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਪੱਕਾ ਭਾਂਡਾ) ਯੂ ਪੀ: ਜਬ ਰਹੀ ਮੈਂ ਬਾਰੀ ਭੌਰੀ ਤਬ ਸਹੀ ਥੀ ਮਾਰ ਅਬ ਤੋ ਪਹਿਨੀ ਲਾਲ ਘਚਾਰੀਆ ਅਬ ਨਾ ਸਹਿਰੋਂ ਮਾਰ (ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਪੱਕਾ ਭਾਂਡਾ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸਾਂਝ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ ਦੀ ਲੋਕ ਧਾਰਾ ਇੱਕ ਹੈ- ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਵੱਡਮੁੱਲਾ ਸਰਮਾਇਆ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਧ ਗਏ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਦੀ ਅਤਿਅੰਤ ਲੋੜ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਸੁਖਦੇਵ ਮਾਦਪੁਰੀ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ “ਪੰਜਾਬੀ ਬੁਝਾਰਤਾਂ) 1979 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, 2007 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ “ਪੰਜਾਬੀ ਬੁਝਾਰਤ ਕੋਸ਼’’ ਛਪਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਢਾਈ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਪਾਸੇ ਹੋਰ ਯਤਨ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਦੇ ਵਿਖਰੇ ਮੋਤੀ ਸਾਂਭੇ ਜਾ ਸਕਣ। 20 / ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਆਰਸੀ
