ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜਿਉਂਦੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਲਈ ਜਿਉ ਰਹੀ ਹੈ।
"ਹਾਂ, ਨੇਕੀ ਦਾ ਇਕ ਵੀ ਕੰਮ, ਪੁਰਸਕਾਰ ਪਾਉਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਪਾਣੀ ਦਾ ਇਕ ਗਲਾਸ ਵੀ ਮੇਰੇ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇਕ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪਰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੁਝ ਸੱਚੀ ਭਾਵਨਾ ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ ਸੀ? ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ। ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਜਵਾਬ ਮਿਲਿਆ–ਹਾਂ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪਾਉਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੇ ਮਿਟਾ ਦਿਤਾ ਸੀ, ਇਸ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਕਾਲੀ ਛਾਇਆ ਪਾ ਦਿਤੀ ਸੀ। ਹਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਮੇਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪਾਉਣ ਲਈ ਜਿਉਂਦੇ ਹਨ। "ਲੱਭਾਂਗਾ, ਮੈਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਲੱਭਾਂਗਾ।"
ਤੇ ਉਹ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪਾਸ਼ੇਨਕਾ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ, ਪਿੰਡ ਪਿੰਡ ਭਟਕਣ ਲੱਗਾ, ਕਦੀ ਤਾਂ ਨਰ-ਨਾਰੀ ਤੀਰਥ-ਯਾਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ, ਤੇ ਕਦੀ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ, ਈਸਾ-ਮਸੀਹ ਦੇ ਨਾਂ ਉਤੇ ਰੋਟੀ ਮੰਗਦਾ ਤੇ ਕਿਤੇ ਰਾਤ ਬਿਤਾਉਂਦਾ। ਕਦੀ ਕਦੀ ਕੋਈ ਗੁਸੈਲ ਸਵਾਣੀ ਉਸਨੂੰ ਡਾਂਟ ਦਿੰਦੀ, ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਧੁੱਤ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਕਹਿ ਦਿੰਦਾ, ਪਰ ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਖਵਾਉਂਦੇ ਪਿਆਉਂਦੇ ਤੇ ਰਸਤੇ ਲਈ ਕੁਝ ਦੇ ਦਿੰਦੇ। ਕੁਲੀਨਾਂ ਵਰਗੀ ਉਸਦੀ ਸ਼ਕਲ-ਸੂਰਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਕੁਝ ਇਹ ਵੇਖਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਕਿ ਕੋਈ ਰਈਸ ਵੀ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਉਸਦੀ ਨਿਮਰਤਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤ ਲੈਂਦੀ।
ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਉਸਨੂੰ ਅੰਜੀਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ, ਉਹ ਅਕਸਰ ਉਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਕੇ ਸੁਣਾਉਂਦਾ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੇ ਹਰ ਥਾਂ ਹੀ ਲੋਕ ਮੁਗਧ ਹੋ ਕੇ ਸੁਣਦੇ ਤੇ ਹੈਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਕਿ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੀ-ਪਛਾਣੀ ਅੰਜੀਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਦੇ ਕੇ ਕੁਝ ਲਿਖ-ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜਾਂ ਸਮਝਾ-ਬੁਝਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਝਗੜਾ ਨਿਪਟਾਉਣ ਜਾਂ ਐਸੀ ਹੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਵਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਸਦੀ ਆਤਮਾ ਵਿਚ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਵਾਸਾ ਹੋਣ ਲਗਾ।
ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਦੋ ਬੁੱਢੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਇਕ ਸੈਨਿਕ ਤੀਰਥ-ਯਾਤੀ ਨਾਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਕ ਬੱਘੀ ਤੇ ਦੋ ਘੋੜ-ਸਵਾਰ ਉਸਦੇ ਕੋਲੋਂ ਦੀ ਲੰਘੇ। ਬੱਘੀ ਅੱਗੇ ਦੁੜਕੀ ਚਾਲ ਵਾਲਾ ਵਧੀਆ ਘੋੜਾ ਜੋੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਤੇ ਭੱਦਰਪੁਰਸ਼ ਉਸ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਇਕ ਘੋੜੇ ਉਤੇ ਬੱਘੀ ਵਿਚ ਬੈਠੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦਾ ਪਤੀ ਸਵਾਰ ਸੀ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਉਤੇ ਉਸਦੀ ਲੜਕੀ ਬੱਘੀ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਸੱਜਣ ਕੋਈ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਮਹਿਮਾਨ ਸੀ।
ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰੀ ਵਿਖਾਉਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ
59
