ਪ੍ਰੋ. ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ‘ਪਦਮ' ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਿਖੀ ਸੀ
ਅਜਾਇਬ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਦਾ ਵਾਹਿਆ ਸਿਰ ਲੇਖੀ ਸਰਵਰਕ ਇਉਂ ਸੀ
ਜਿਵੇਂ 'ਲੋਕ ਬੁਝਾਰਤਾਂ' ਦੀ ਹੰਸਣੀ ਦੀ ਤਿੱਖੀ ਚੁੰਝ
ਅਕਲ ਦੇ ਮਾਣਕ ਲੱਭਣ ਦੇ ਉਤਾਰ ਹੋਵੇ।
ਤੇ ਇਉਂ ‘ਲੋਕ-ਬੁਝਾਰਤਾਂ’ ਪੁਸਤਕ ਬਾਲਕਾਂ-ਬਾਲਗਾਂ ਦੀ
ਮਨ-ਮਸਤਕੀ ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕ ਬਣ ਗਈ।
ਲੋਕ-ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਸੁਖਦੇਵ ਦਾ ਇਹ
ਪ੍ਰਥਮ ਲੋਕ ਪਰਵਾਨਿਆਂ ਢੋਆ ਸੀ।
ਮਗਰੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ
ਇਹਨਾਂ ਹੀ 'ਪੰਜਾਬੀ ਬੁਝਾਰਤਾਂ' ਦੇ ਦੋ
ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਸੰਸਕਰਣ ਛਾਪੇ
ਤੇ ਉਨਾਸੀ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ
ਲੋਕ ਯਾਨੀ ਵਜੋਂ ਪੁਰਸਕਾਰਿਆ।
ਅਤੇ 1995 ’ਚ ‘ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ' ਵਜੋਂ
ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਮਾਂਦਰੂ ਹੀ ਲੋਕ-ਮਾਨਸ ਦਾ ਹੁੰਘਾਰੇਬਾਜ਼ ਰਿਹੈ।
ਦਾਦੀ-ਨਾਨੀ, ਬਾਬਾ-ਨਾਨਾ, ਬੇਬੇ ਤੇ ਬਾਪੂ ਦਿਆ ਸਿੰਘ
ਉਸ ਦੇ ਲੋਕਯਾਨੀ ਅਧਿਆਪਕ ਸਨ।
ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੁਰੇਦਵੀਆਂ ਗੱਲਾਂ
ਪੁੱਛਣ-ਘੋਖਣ ਦੀ ਜਗਿਆਸਾ ਸੀ
ਅਤੇ ਸੁਣੇ-ਚਿਤਵੇ ਸਭ ਕੁਝ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦੀ ਬੇਪਨਾਹ ਸਮਰਥਾ।
ਏਸੇ ਲਈ ਗੱਭਰੂ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ
ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਪੋਟਲੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਗਲੇ ਹੀ ਸਾਲ ਉਸ ਦਾ
‘ਜ਼ਰੀ ਦਾ ਟੋਟਾ' ਛਾਪ ਦਿੱਤਾ।
ਇਹ ਉਸਦਾ ਲੋਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੀ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ‘ਬਾਤਾਂ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਜੋ ਵਨਕੂਵਰ ਵਸ ਗਏ ਨਵਦੀਪ ਸਿੱਧੂ
ਦੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀਆਂ।
ਉਹ ਬਾਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਪੁੰਨ ਗਾਲੜੀਆਂ ਤੋਂ
ਅਸੀਂ ਮਲਵਈ ਪੇਂਡੂ
ਭੱਠੀਆਂ ਤੇ ਸਿਆਲੂ ਧੂਣੀਆਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਬੈਠੇ
ਸਾਰੀ-ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ।
14
