ਪੰਨਾ:ਕੋਇਲ ਕੂ.pdf/47

ਮੁਤ ਫਰਕ ਕਵਿਤਾ 11 (੧) ਐਪਿਕ (Epic) ਬੀਰ ਰਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਸਭ ਥਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੋਈ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਤਨ ਕਤਾਬਾਂ ਰਾਮਾ ਇਨ ਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਬੀਰ ਰਸ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਹਨ | ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਬੀਰ ਰਸ ਕੇਵਲ ਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੈ ॥ (੨) (Drama) ਡਰਾਮਾ-ਨਾਟਕ । ਏਹ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਕਿਸਮ ਲਿਖੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਕ ਵੀ ਅਪਨੇ ਦਮਾਗੋ ਜੀਉਂਦੀਆਂ ਜਾਗਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਨਾਕੇ ਦਿਖਾਂ ਦਾ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਰਤਬਾਂ; ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਇਕ ਅਜੇ ਹੀ ਹਾਰ ਮਨੀ fਚ ਤਰਤੀਬ ਦੇ ਦਾ। ਹੈ ਜੋ ਏਹ ਮੂਰਤ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਮੁਰਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਮਾਨੋ ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਖਿਆਲ ਦੀ ਜੀਉਂਦੀ ਤਸਵੀਰ ਜਿੰਨੇ ਉੱਚੇ ਖਿਆਲ ਨੂੰ ਕ ਵੀ ਬੜੀ ਕਾਰੀ ਗੈਰੀ ਅਰ ਇਕ ਰਸਤਾ ਨਾਲ ਇਕ ਨ ਵਿਚ ਬੰਨਕੇ ਵਖਾਏ, ਉੱਨਾਂ ਈ ਡਰਾਮਾ ਚੰਗਾ । ੩ ਰਾਮਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕੇ ਛੰਦਾ ਬੰਦੀ ਵਿਚ ਹੋਵੇ । ਵਲੇਤ ਵਿਚ ਹੁਣ ਚੰਗੇ ਡਰਾਅ (ਨਾਟਕ) ਕੇਵਲ ਸਰਲ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਖਿਆਲ ਉੱਚੇ ਲੋੜੀਏ ! (੩) (Lyr: c) ਰੁਕ ਕਵ-ਇਸ ਵਿਚ ਉੱਪਰਲੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਸਭ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਏਸੇ ਵਿੱਚ-ਗੱਡ, ਕਿਸੇ; ਕਹਾਨੀਆਂ, ਕਸੀਦੇ, ਮਰ ਏ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਅਗੇ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ, ਕਨ:- (3) Narrative-ਸੰਗ ਜਾਂ ਵਾਰਤਕ (ਅ) Descriptive - ਕਿਸੇ ਕੁਦਰਤੀ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦਾ ਨਰੂਪਨ ਕਰਨਾ " ਕੋਈ ਪ੍ਰਸੰਗ ਸੁਨਾਨਾ । (ੲ) Solutt, ballad ni -੪੫